29
November
2022
Naar aanleiding van het commissiedebat kinderopvang van 16 november jl. heeft de Minister antwoord gegeven op de vraag wanneer is afgeweken van de indexatie van de toeslagtarieven zoals die uit de wet volgt, en hoe de bezuinigingen van voorgaande kabinetten de toegankelijkheid van de kinderopvang hebben aangetast. In deze notitie een toelichting.
De Kamerbrief geeft een helder beeld van de reguliere indexeringen van het toeslagtarief die doorgevoerd hadden moeten worden (zie indexatie factor in onderstaande tabel) als jaarlijks de door het Rijk vastgestelde indexering was toegepast:
Door voorgaande kabinetten is die reguliere indexering niet altijd toegepast vanwege bezuinigingen.
Met het overzicht is eenvoudig te berekenen welk toeslagtarief in 2023 zou gelden als er geen bezuinigingen zouden zijn geweest.
In deze berekening wordt de extra verhoging (KDV en BSO) en verlaging (BSO) van het toeslagtarief die gekoppeld is aan de extra kwaliteitseisen buiten beschouwing gelaten.
Die extra verhoging is immers gekoppeld aan extra kostenstijgingen los van de reguliere indexering.
Ook de - al bij de invoering van de Wet Kinderopvang aangekondigde - verlaging van het BSO tarief tussen 2005 en 2008 wordt buiten beschouwing gelaten.
De eerste bezuiniging op de reguliere indexering van het toeslagtarief was in 2009. De reguliere indexering had dat jaar 3,83% geweest en werd niet doorgevoerd.
Dat betekende een korting op het toeslagtarief van dagopvang en BSO van € 0,23. Als we die korting van 2009 indexeren met de reguliere index dan betekent dat een korting op het toeslagtarief van € 0,33 in 2023 voor zowel dagopvang als BSO.
Diezelfde bezuiniging werd herhaald in 2012 toen het kabinet opnieuw besloot niet te indexeren. De wettelijk geregelde indexering had dat jaar 3,88% geweest en werd niet doorgevoerd. Dat betekende een aanvullende korting op het toeslagtarief voor dagopvang van € 0,25 en voor BSO van € 0,23. Als we die korting in 2012 indexeren met de reguliere index dan betekent dat een extra korting op het toeslagtarief met € 0,32 voor dagopvang in 2023 en met € 0,30 voor BSO.
Voor de BSO werd aanvullend in 2010 het toeslagtarief verlaagd met 7% als gevolg van bezuinigingen. Vervolgens werd wél de reguliere indexering toegepast maar dit betekende een extra korting op het toeslagtarief voor BSO van € 0,42 in 2010. Als we die korting in 2010 regulier indexeren dan betekent dat een extra korting op het toeslagtarief 2023 van € 0,58 voor BSO.
Ter compensatie werd in 2017 het toeslagtarief extra verhoogd met 2,5% ofwel € 0,17 voor dagopvang en € 0,16 voor BSO. Als we die extra verhoging in 2017 indexeren met de reguliere verhogingen in de jaren erna dan betekent dat een compensatie van de bezuinigingen op het toeslagtarief van € 0,21 voor dagopvang in 2023 en van € 0,19 voor BSO. Het totale tekort aan reguliere indexering op het toeslagtarief 2023 bedraagt dan € 0,44 voor dagopvang en € 1,02 voor BSO.
In onderstaande tabel is samengevat welk gat is ontstaan in het toeslagtarief 2023 voor dagopvang en BSO door de bezuinigingen op de reguliere indexering in 2009, 2010 en 2012, inclusief de gedeeltelijke compensatie daarvoor in 2017:
Het volledig compenseren van de bezuinigingen op de indexering van het toeslagtarief vergt een extra verhoging van het toeslagtarief 2023 voor dagopvang met 8,4% (van € 8,97 naar € 9,41) en voor BSO met 13,2% (€ 7,72 naar € 8,74).
Het gemiddelde uurtarief dat ouders betalen voor dagopvang bedraagt in 2023 ca. € 9,72 en voor BSO ca. € 8,62 (zie onderzoek RTL nieuws, 3/11/2022). In vergelijking met de meest recente kwartaalrapportage van 2022 stijgt het verschil tussen het gemiddelde uurtarief dat ouders betalen en het toeslagtarief voor dagopvang van 3,8% in 2022 (Q2) naar 8,4% in 2023 en voor BSO van 8,4% in 2022 (Q2) naar 11,7%.
.svg){kind=small}