Ballenbak of peutercollege

De bedelbrief van de brancheorganisatie aan minister Asscher over de kosten van continue screening is misschien wel het meest prominente symptoom van het slinkende zelfvertrouwen en de ‘blutheid‘ van de branche. Het belangrijkste adviesorgaan van de regering – de Raad van State – was ronduit negatief over continue screening van medewerkers in de kinderopvang en betitelde het als een inbreuk op de privacy die slechts schijnzekerheid oplevert.

Als een overheidsorgaan al de meerwaarde van een extra rol voor de Rijksoverheid niet inziet dan moeten er wel heel goede redenen zijn om zo’n plan toch door te zetten. De minister maar ook de branche zien die redenen wel en moeten nu beiden  dealen met de nieuwe werkelijkheid met extra regels en extra kosten.
Kinderopvangaanbieders willen trendsetter zijn met continue screening en daarmee de klanten nog meer zekerheid geven dat er geen weardo’s in de buurt van kinderen komen. De kosten: 30 euro per medewerker ofwel 4,5 miljoen. In totaal kunnen we als werkgevers, werknemers en klanten echter niet meer opbrengen omdat het crisis is. Vandaar de bedelbrief.
Het is alsof de – evenzeer noodlijdende – autobranche minister Schultz van Haegen vraagt om de APK-keuringen te subsidiëren vanwege de crisis in de autobranche. De andere kant van het verhaal is dat er dit jaar enkele honderden miljoenen op de kinderopvangbegroting overblijven en je bent als branche geen knip voor de neus waard als je daar geen nuttige bestemming voor aanvoert.

Prognoses
Inmiddels is wel duidelijk dat alle eerdere prognoses van het CPB, SCP, achtereenvolgende bewindspersonen – en ook van ondergetekende – het onheil van de bezuinigingen voor de vraag naar opvang schromelijk hebben onderschat.
Er zijn nog enkele misverstanden die de krimp ten onrechte relativeren. Zo verwijst Asscher nog naar de groei van het aantal dagopvanglocaties in het Landelijk Register Kinderopvang. Maar liefst 366 kdvlocaties in de periode 2011-2012 zijn er extra bijgekomen. De concurrentie van dat nieuwe aanbod zou de krimp bij de bestaande aanbieders mede verklaren. Wie verder kijkt in het LRK ziet echter dat de nieuwe kdv-locaties in 2012 gemiddeld wel heel klein van omvang zijn. Vervolgens blijkt de groei zich te concentreren in bepaalde regio’s.
Wie dan nog iets verder kijkt komt tot de conclusie dat het aantal dagopvanglocaties helemaal niet meer toeneemt.

Het simpele feit dat vanaf begin 2012 meer dan 350 peuterspeelzalen in Nederland zijn verhuisd in het LRK-register van ‘peuterspeelzaal’ naar ‘dagopvang’ verklaart de toename van het aantal KDV-registraties.

Beeldvorming
Ook de aanname dat de toenemende werkloosheid een substantiële verklaring is voor de krimp in de kinderopvang berust op beeldvorming. Minder dan 5 procent van de krimp in de kinderopvang wordt daardoor verklaard. Wel blijkt de vaak tijdelijke werkloosheid van kinderopvanggebruikers aanleiding voor een nieuwe overweging tussen formele en de informele opvang van oma.
Is marktwerking of durfkapitalisme dan een probleem voor de kinderopvang (zie elders in deze BBMP)?
Hoeveel durfkapitalisten hebben we eigenlijk in de kinderopvang en moeten we niet feitelijk vaststellen dat die op 1 hand en misschien wel op 1 vinger te tellen zijn. En hoeveel reclame gaat er uit van 1 durfkapitalist die – op basis van veel te zonnige prognoses – 500 miljoen heeft geïnvesteerd en op die investering 75 procent als verlies heeft moeten afboeken? Misschien wel de belangrijkste bedreiging is de aanname dat meer regelgeving over kwaliteit, contracten of een nieuw stelsel met minder marktwerking de branche vooruit gaat helpen. In dat kader is recent onderzoek in Amersfoort essentieel. Dat toont aan dat ouders bij de start van kinderopvang slechts behoefte hebben aan een ‘ballenbak’ en pas veel later verrast tot de conclusie komen dat ze meer waar voor hun geld – een soort peutercollege – hebben gekregen.

Wow-factor
Niet de overheid, niet de inspectie en niet het NCKO maar ondernemers zelf moeten meer investeren in de wow-factor voor ouders. Het geld dat nu wordt vrijgemaakt voor continue screening had wellicht wel een betere bestemming kunnen krijgen, maar dat is – achteraf – makkelijk praten.

Reageren?ed@buitenhek.nl.

'Is marktwerking of durfkapitalisme dan een probleem voor de kinderopvang?'

‍